Âm thanh vòm (Surround Sound) là hệ thống âm thanh sử dụng nhiều loa được bố trí xung quanh người nghe, nhằm tái tạo âm thanh theo không gian đa chiều, giúp người nghe cảm nhận được hướng, khoảng cách và chuyển động của âm thanh một cách chân thực nhất.
Hệ thống âm thanh vòm bao gồm nhiều thành phần như loa siêu trầm, loa trung tâm, loa vệ tinh và bộ cân chỉnh âm thanh (Equalizer).
Âm thanh vòm hoạt động dựa trên việc kết hợp nhiều loa khác nhau, mỗi loa đảm nhiệm một chức năng riêng và được bố trí quanh người nghe để tái tạo không gian âm thanh ba chiều. Trong một hệ thống âm thanh vòm hoàn chỉnh, các loại loa thường bao gồm:
- Loa trung tâm (Center Speakers): thường là loa quan trọng nhất trong hệ thống âm thanh vòm chịu trach nhiệm phát giọng nói, giọng hát và các âm thanh chính.
- Loa trước trái/phải (Front Speakers): là các loại loa được đặt 2 bên trái, phải của căn phòng có nhiệm vụ kết hợp với loa trung tâm để tạo hiệu ứng âm thanh nổi, mở rộng không gian âm thanh phía trước.
- Loa vòm (Surround Speakers): được đặt phía sau hoặc bên cạnh người nghe, có nhiệm vụ phát âm thanh từ nhiều hướng khác nhau, giúp tạo hiệu ứng âm thanh vòm bao quanh và tăng cảm giác chân thực.
- Loa siêu trầm (Subwoofer): thường có thể đặt ở nhiều vị trí phòng có nhiệm vụ tái tạo các dải âm trầm và hiệu ứng âm thanh có tần số thấp giúp tăng chiều sâu cho tổng thể âm thanh.
Âm thanh vòm được ứng dụng trong rạp chiếu phim và hệ thống xem phim tại nhà để tạo không gian âm thanh chân thực, giúp người xem cảm nhận rõ hiệu ứng và chuyển động âm thanh. Nhờ đó, trải nghiệm xem phim trở nên sống động hơn.
Ngoài ra, hệ thống âm thanh vòm còn được sử dụng để nghe nhạc nhằm tạo hiệu ứng âm thanh đa chiều giúp âm thanh có chiều sâu và rõ ràng hơn khi thưởng thức.
Các hệ thống loa âm thanh vòm được thiết kế với nhiều cấu hình khác nhau nhằm mang đến trải nghiệm âm thanh phù hợp với không gian và nhu cầu sử dụng của người dùng. Thường thì những hệ thống này được ứng dụng trong các phòng chiếu phim, phòng xem phim tại gia hoặc các không gian giải trí cao cấp.
Hệ thống 2.1 gồm 2 loa trước trái và phải, cùng 1 loa siêu trầm. Loa siêu trầm tái tạo các dải âm trầm sâu, phù hợp phòng nhỏ hoặc nghe nhạc tại nhà nhưng không tạo hiệu ứng âm thanh vòm mạnh mẽ.
Hệ thống 5.1 gồm 1 loa trung tâm, 2 loa phía trước, 2 loa phía sau và 1 loa siêu trầm. Loa trung tâm phát giọng nói và lời thoại, hai loa trước mở rộng âm thanh phía trước, hai loa sau tạo hiệu ứng âm thanh xung quanh. Hệ thống này được ứng dụng phổ biến trong rạp chiếu phim và phòng xem phim tại nhà mang lại trải nghiệm âm thanh sống động.
Hệ thống 7.1 gồm 7 loa và 1 loa siêu trầm. Ngoài các loa giống 5.1, hệ thống này có thêm 2 loa phía sau, mở rộng không gian âm thanh và nâng cao hiệu ứng vòm.
Âm thanh vòm tạo ra trải nghiệm nghe ba chiều, giúp âm thanh trở nên sống động và chân thực hơn. Nhờ sự phối hợp giữa các loại loa với chức năng riêng, người nghe có thể cảm nhận rõ hướng, khoảng cách và chuyển động của âm thanh, mang lại cảm giác bao quanh toàn bộ không gian.
Các hệ thống âm thanh 2.1, 5.1 và 7.1 được thiết kế phù hợp với từng loại phòng và nhu cầu sử dụng. Hệ thống 2.1 thích hợp với phòng nghe nhạc nhỏ, còn 5.1 và 7.1 mang đến trải nghiệm xem phim sống động tại nhà hoặc trong rạp chiếu. Nhờ vậy, âm thanh vòm nâng cao chất lượng giải trí, giúp người dùng cảm nhận âm thanh đa chiều một cách rõ ràng và chi tiết.
